Objawy ciąży

Wzrost temperatury ciała

Temperatura ciała jest sprawą indywidualną każdego organizmu i tak naprawdę należy tutaj zwrócić uwagę na różnicę temperatur, a nie jedynie na jej ewentualny wzrost. Przyjmuje się, że jeżeli doszło do zapłodnienia, to temperatura ciała powinna wzrosnąć powyżej 37 °C. W czasie ciąży dochodzi do przyspieszenia metabolizmu w ciele kobiety, czego skutkiem jest wydzielanie dodatkowego ciepła. W czasie ciąży należy dbać o spożycie dodatkowej liczby kalorii i do tego celu również potrzebny jest wzrost temperatury metabolizmu. Na wzrost temperatury ciała ma też wpływ niewątpliwie podwyższony poziom progesteronu w ciąży. Tuż przed spodziewaną miesiączką temperatura ciała powinna spaść, ale jeżeli utrzymuje się na równym poziomie - można podejrzewać ciążę. Taki stan (podwyższona temperatura) może utrzymywać się do czwartego miesiąca ciąży.

Czytaj więcej: Wzrost temperatury ciała a ciąża

^ do góry

Brak miesiączki

Brak miesiączki może pojawić się z wielu innych powodów niż ciąża, np.: zmęczenie, stres, problemy hormonalne lub choroba, ekstremalna tusza lub gwałtowne schudnięcie, zaprzestanie zażywania pigułek, karmienie piersią. Jak rozpoznać, że brak miesiączki spowodowany jest ciążą? Jeżeli do tej pory cykle były regularne, miesiączka pojawiała się bez opóźnień, a nie wystąpiły żadne z wcześniej wymienionych czynników - najlepiej wykonać test ciążowy. W okresie spodziewanej miesiączki mogą natomiast pojawić się plamienia czy nieznaczne krwawienia.

Czytaj więcej: Brak miesiączki a ciąża

^ do góry

Plamienia, krwawienia

Plamienia i krwawienia spowodowane są zagnieżdżaniem się embrionu w macicy (między 7. a 10. dniem po zapłodnieniu). Nie jest to jednak reguła. Wystąpić może jasnoróżowy śluz czasami z domieszką krwi. Stan ten może utrzymywać się przez kilka dni. Nie należy tego jednak traktować jako pewnego symptomu ciąży. Może to być po prostu oznaka zbliżającej się miesiączki. Zmiany hormonalne w ciele kobiety powodują również zmianę ph pochwy; dochodzi do zwiększonego wydzielania gruczołów, które znajdują się w pochwie i szyjce macicy. To z kolei może doprowadzić do większej niż do tej pory wydzieliny pochwowej, która zawierać będzie śluz szyjkowy i złuszczone komórki nabłonka (wydzielina raczej bezwonna o białym lub przezroczystym zabarwieniu).

Czytaj więcej: Plamienia i krwawienia – ciąża czy poronienie?

^ do góry

Częste oddawanie moczu

Przyszła mama odczuwa częste parcie na pęcherz, szczególnie w pierwszym trymestrze ciąży. Może to być jednym z pierwszych objawów ciąży. Wzrasta produkcja moczu, ponieważ nerki ciężarnej, oprócz własnych produktów przemiany materii, oczyszczają również organizm rozwijającego się w macicy dziecka. W miarę powiększania się płodu macica uciska pęcherz moczowy, co zmusza do częstego oddawania moczu. Co więcej, w warunkach zwiększenia objętości krwi nerki, obarczone przesączaniem i wydalaniem produktów przemiany materii i toksyn pochodzących z krwi, pracują nadmiernie. Częstsze odwiedzanie toalety pojawia się najczęściej między 6. a 8. Tygodniem od zapłodnienia. Objawy częstego oddawania moczu mogą ustąpić około 4. Miesiąca ciąży, kiedy macica przesuwa się wyżej w kierunku jamy brzusznej. Do ponownego nasilenia objawów może dojść w ostatnich tygodniach ciąży, kiedy główka dziecka wstawia się do miednicy małej, co ponownie zwiększa częstość oddawania moczu. Jednak i tutaj przyczyną takiego stanu nie musi być ciąża, a np.: zakażenie dróg moczowych, przyjmowane środki moczopędne (np. herbatki odchudzające), stres, cukrzyca.

Czytaj więcej: Częste oddawanie moczu - metabolizm płynów ustrojowych a ciąża

^ do góry

Nudności i wymioty

Niemal połowa ciężarnych uskarża się na poranne nudności, zawroty głowy lub wymioty. Choć dokładna przyczyna ich pojawiania się nie jest do końca wyjaśniona, upatruje się jej w zmianach, jakie zachodzą w systemie krążenia i burzy hormonalnej w organizmie przyszłej mamy. Niektóre kobiety odczuwają te dolegliwości już nawet kilka dni po zapłodnieniu. Pierwsze nudności i wymioty to przypadłość pojawiająca się od około czwartego tygodnia ciąży i występująca aż do 12.tygodnia. Znane są również przypadki kobiet, u których wymienione dolegliwości utrzymują się do końca ciąży. U pewnej grupy kobiet może pojawić się wrażliwość na niektóre zapachy powodujące z kolei wzmożone mdłości. Badania pokazują, że tylko nieco więcej niż połowa kobiet w ciąży ma nudności i wymioty rano – co oznacza, iż niecała połowa ich nie doświadcza. Na poranne nudności bardziej narażone są kobiety, które po raz pierwszy spodziewają się dziecka i mamy bliźniaków. Jakie są przyczyny tych porannych dolegliwości? Nikt nie jest tego pewien, lecz teorii nie brakuje. Wiadomo, że ośrodek wymiotny zlokalizowany jest w pniu mózgu. Można sądzić, ze istnieją dziesiątki czynników stymulowanych przez ten ośrodek podczas ciąży, między innymi wysoki poziom hormonu ciążowego hCG we krwi w pierwszym trymestrze ciąży, wyższy poziom estrogenu, rozciąganie mięśniówki macicy, pogorszenie trawienia, nadmiar kwasu żołądkowego oraz wyostrzony zmysł powonienia. Zakłada się, że nudności i wymioty spowodowane są hormonami, które zakłócają czynność układu trawiennego (drążnia błonę śluzową żołądka oraz rozluźniają mięśniówkę przewodu pokarmowego). Kobieta, u której ośrodek wymiotny jest szczególnie wrażliwy (na przykład ma chorobę lokomocyjną i morską), z wielkim prawdopodobieństwem będzie odczuwała silniejsze nudności i wystąpią u niej wymioty.

Czytaj więcej: Nudności i wymioty – jeszcze objaw czy już dolegliwość ciążowa?

^ do góry

Ślinotok i metaliczny posmak

Wraz z nudnościami może pojawić się wzmożone wydzielanie śliny i metaliczny posmak. I w tej dolegliwości winę możemy zrzucić na hormony, które kontrolują zmysł smaku. W ciąży kobiece kubki smakowe zaczynają szaleć. Na ślinotok narzekają te kobiety, którym dokuczają również nudności i wymioty. Dolegliwości pojawiają się około szóstego tygodnia ciąży i mijają zazwyczaj po miesiącu czy dwóch. Objaw jest zupełnie nieszkodliwy, ale jednak nieprzyjemny. Wraz ze wzmożonym wydzielaniem śliny może pojawić się gorzki, metaliczny posmak, obrzmiale policzki (to skutek powiększonych ślinianek).

^ do góry

Niechęć do jedzenia oraz „zachcianki”

Pokarmy, które do tej pory lubiłaś jeść, teraz jakoś dziwnie smakują; masz natomiast zachcianki na potrawy, które wcześniej niezbyt chętnie jadałaś. Ciążowy „obrazek” męża biegającego pospiesznie w środku nocy w płaszczu nieprzemakalnym zarzuconym na piżamę w poszukiwaniu lodów i słoika ogórków kiszonych, aby spełnić zachcianki swojej żony, to raczej wytwór karykaturzystów, niż rzeczywistości. To prawda, nawyki kobiet będących w ciąży ulegają zmianom. Badania wykazują, że około 90% oczekujących matek ma zachciankę przynajmniej na jeden pokarm, a 50-85% - awersje do jednego pokarmu. W pewnym stopniu odpowiedzialność ponoszą za ten stan rzeczy oczywiście hormony. Jednak nie jest to jedyne usprawiedliwienie i wytłumaczenie. Zachcianki oznaczają zwykle, że nasz organizm czegoś potrzebuje. Przyszła mama powinna uważnie obserwować, na jakie potrawy ma szczególna ochotę, a które wywołują u niej niechęć. Jeżeli zachcianki dotyczą zdrowych (a przynajmniej nieszkodliwych produktów), nie należy się im specjalnie przeciwstawiać. Jeżeli zachcianki pokarmowe matki nie szkodzą rozwojowi dziecka, można sobie na nie pozwolić. Zachcianki i awersje do pokarmów zanikają w czwartym miesiącu ciąży.

Czytaj więcej: Niechęć do jedzenia i zachcianki w ciąży

^ do góry

Wzdęcia i zaparcia

Pod wpływem progesteronu, szczególnie aktywnego podczas ciąży, żołądek „rozleniwia się”, rozluźnia (przez zwiotczenie mięśni gładkich). Pokarmy przebywają dłużej w żołądku, który wolniej się opróżnia. Ponadto zmiany hormonalne powodują spowolnienie ruchów perystaltycznych jelit i prowadzą do częstych zaparć. Czasami jednak pojawiające się wzdęcia mogą po prostu zapowiadać zbliżającą się miesiączkę.

Czytaj więcej: Wzdęcia i zaparcia a ciąża

^ do góry

Zgaga i niestrawność

Za zgagę i niestrawność w czasie ciąży odpowiedzialny jest progesteron (podobnie jak za zaparcia i wzdęcia). Wiemy już, że osłabia on napięcie mięśni gładkich w żołądku i zmniejsza napięcie mięśni przełyku. Z drugiej strony rosnąca macica uciska żołądek, a rosnący płód sprawia, że cofa się sok żołądkowy i pojawia się zgaga. Czasami za powstawanie zgagi odpowiedzialne jest niewłaściwe odżywianie. Dlatego też, jeżeli nie zauważamy innych dolegliwości ciążowych, warto po prostu przyjrzeć się stosowanej diecie.

^ do góry

Zmęczenie i senność

Uczucie szybkiego zmęczenia i stałego znużenia może być oznaką ciąży. Jego główną przyczyna są zmiany zachodzące w układzie krwionośnym przyszłej mamy. Zadaniem krwi matki jest dostarczanie substancji potrzebnych do rozwoju płodu i odbieranie od niego produktów ubocznych przemiany materii. Pośredniczy w tym powstające podczas ciąży łożysko. Między początkiem a końcem ciąży wszystkie naczynia krwionośne się poszerzają, a objętość krwi matki powiększa się o około 1,5 litra. Na samym początku ciąży organizm kobiety potrzebuje dużo energii, którą w najbliższym czasie spożytkuje właśnie na budowanie łożyska. Niewątpliwie na samopoczucie wpływa też zwiększona ilość produkowanych hormonów. Może sie jednak okazać, ze zmęczenie będzie jedynie objawem napięcia przedmiesiączkowego, albo wynikiem nadmiaru pracy, pojawiającej się choroby czy też braku snu.

^ do góry

Zmiany skórne (przebarwienia)

Zmiany skórne to objaw dosyć późny do zauważenia (pojawić się może po kilku tygodniach ciąży). Najszybciej zauważyć można zmiany wokół brodawek, które ciemnieją i powiększają się. Przyszła mama może również zaobserwować, że jej pieprzyki i piegi stają się bardziej wyraziste. Kolejnym objawem może okazać się tzw. kresa czarna, czyli linia, która biegnie pionowo przez środek brzucha (od pępka do spojenia łonowego). Za pojawienie się tej czarnej linii odpowiedzialność ponoszą hormony ciążowe, a pojawia się ona z reguły w drugim trymestrze ciąży i jest bardziej widoczna u kobiet o ciemnej karnacji niż u tych z jasną. Niektóre kobiety, zwykle te o ciemnej karnacji, miewają też przebarwienia (przypominające maskę) na czole, nosie i policzkach. Są one ciemne u kobiet o jasnej skórze i jasne u kobiet o ciemnej. Przebarwienia mogą też stawać się intensywniejsze pod wpływem słońca. Po raz kolejny „winę” za wszelkie przebarwienia i zaczerwienienia ponoszą hormony oraz zwiększony przepływ krwi w organizmie. Mogą pojawić się swędzące i czerwone plamy zlokalizowane po wewnętrznej stronie dłoni lub na spodzie stóp. Dodatkowym objawem mogą okazać się potówki związane między innymi z przegrzaniem organizmu oraz ocierającym skórę ubraniem. Opisane objawy niekoniecznie mogą być wynikiem ciąży. Na ich pojawienie się może mieć wpływ brak równowagi hormonalnej w organizmie.

^ do góry

Zmiana nastrojów

Podczas ciąży zostaje zaburzona gospodarka hormonalna w organizmie kobiety. Przyszła mama doświadcza wielu zmiennych stanów emocjonalnych; może wybuchać z byle powodu, lub też wpadać w euforię i za chwilę w przygnębienie. Za wszystko odpowiadają hormony, a huśtawka nastrojów jest zdecydowanie silniejsza na początku ciąży, kiedy to owe hormony produkowane są w ogromnych ilościach. Na początku zazwyczaj kobieta może odczuwać drażliwość, skłonność do płaczu. Objawy te jednak mogą okazać się mylące i wskazywać po prostu na czas napięcia przedmiesiączkowego lub być wynikiem pojawiających się stresów.

^ do góry

Wrażliwe piersi

Jedną z oznak ciąży mogą być powiększone i wrażliwe piersi. Kiedy dojdzie do zapłodnienia, piersi przyszłej mamy stają się obolałe, powiększone, pełniejsze. Spowodowane to jest wzrostem ilości estrogenu i progesteronu produkowanych przez organizm. Ten sam mechanizm działa również przed miesiączka, więc objaw może okazać się mylący. Warto w razie wątpliwości przyjrzeć się obwódkom brodawek. Stają się one ciemniejsze, większe i mogą mieć cętki na ciemnej powierzchni. Można też zauważyć małe grudki na obwódce, czyli gruczoły łojowe (potowe), które stają się bardziej widoczne podczas ciąży. Cała siatka żył, która przecina gruczoł sutkowy, staje się wyraźniejsza i bardziej widoczna. Zmiany w piersiach mają przygotować je do karmienia dziecka, gdy przyjdzie ono na świat. Każda z kobiet jest jednak inna, dlatego takie objawy mogą pojawić się w innym czasie (np. podczas zaburzonej gospodarki hormonalnej, choroby).

^ do góry

Rozstępy

Rozstępy to delikatne pęknięcia włókien łącznotkankowych stanowiących szkielet skóry. Występują zwłaszcza w tych miejscach, które są narażone na największe rozciąganie w przypadku przyrostu wagi: piersi, uda, pośladki i brzuch. Pojawienie się rozstępów to jeden z prawdopodobnych objawów ciąży, który może pojawić się w późnych tygodniach ciąży. Ryzyko powstawania rozstępów wzrasta, jeżeli kobieta zbyt szybko przybiera na wadze. Nie bez znaczenia jest tutaj również uwarunkowanie genetyczne. jeżeli ktoś w rodzinie miał rozstępy- wzrasta prawdopodobieństwo, że pojawią się one u przyszłej matki. Do powstawania rozstępów może przyczynić się również zła dieta, uboga w cynk.

^ do góry

Zmiany w narządach płciowych

To objaw trudny do zidentyfikowania przez samą kobietę. Może on zostać odkryty przez lekarza podczas badania ginekologicznego. Kobiece narządy płciowe podczas dziewięciu miesięcy ciąży dostosowują się do potrzeb rosnącego płodu i przygotowują do porodu. Już od początku ciąży powiększa się macica i znacznie wzrasta przepływ krwi przez zaopatrujące ja naczynia krwionośne. Pochwa staje się bardziej ukrwiona, co objawia się ciemniejszym zabarwieniem jej śluzówki. Zwiększa się ilość mlecznej wydzieliny w pochwie, co nie powinno budzić niepokoju, gdyż jest to wynik działania hormonów ciążowych. W ósmym tygodniu ciąży macica będzie miała wielkość pomarańczy (można to zobaczyć na badaniu USG).

^ do góry

Test ciążowy

Test ciążowy to domowy sposób na to, by stwierdzić z dużym prawdopodobieństwem, czy kobieta jest w ciąży. Wynik będzie wiarygodniejszy, kiedy dostosujemy się do instrukcji i wykonamy test około tygodnia po planowanym terminie spodziewanego okresu. Test ciążowy wykrywa istnienie hormonów HCG w próbce moczu. Podczas ciąży organizm kobiet zaczyna produkować większe ilości tego hormonu. Stężenie hormonu zdecydowanie wzrasta w momencie zagnieżdżenia się w macicy zapłodnionego jaja. Współczesne testy są w stanie wykryć ciążę nawet jeden dzień po spodziewanym terminie miesiączki. Aby jednak mieć pewność, należy umówić się na wizytę z ginekologiem lub też wykonać badanie krwi. Może dojść do sytuacji, kiedy wynik testu będzie pozytywny, a kobieta jednak nie będzie w ciąży. Zafałszowany wynik może być spowodowany np. przyjmowaniem leków antydepresyjnych, nadczynnością tarczycy, chorobą nerek lub u kobiet w okresie menopauzy.

^ do góry

Badanie ginekologiczne

Bez względu na to, jaki test zastosujesz, szanse uzyskania prawidłowego rozpoznania znacznie wzrosną, kiedy po teście zostanie przeprowadzone badanie lekarskie. Badanie ginekologiczne to najpewniejsza i najlepsza metoda, aby potwierdzić ciążę. Fizyczne oznaki ciąży – powiększenie i rozpulchnienie oraz zmiana konsystencji szyjki macicy mogą być dostrzeżone przez lekarza już w czwartym tygodniu ciąży. Ponadto lekarz będzie opierał się na uzyskanych wynikach badań moczu oraz krwi. Czasami trudno jest mieć pewność, że ciąża naprawdę się zaczęła, np. jeżeli kobieta miała nieregularne cykle i trudno jest obliczyć, o ile spóźnia się miesiączka, ciąża nastąpiła tuż po przerwaniu antykoncepcji doustnej, opóźnienie jest zbyt krótkie, aby miało znaczenia, ocena objawów klinicznych jest utrudniona przez szczególną sytuację (mięśniaki, odchylenie macicy, otyłość). Początek ciąży może być potwierdzony lub wykluczony za pomocą badania poziomu hormonów we krwi. Poza tym po piątym tygodniu ciąży lekarz wykonać może badanie USG, podczas którego najprawdopodobniej da się słyszeć bicie serca dziecka.

^ do góry


Mogą występować u ciebie wszystkie oznaki i objawy ciąży, podczas gdy ty nie będziesz w ciąży, lub możesz zauważyć kilka z nich, a zdecydowanie w niej nie będziesz. Różne oznaki i objawy ciąży są jedynie wskazówkami, lecz nie należy na ich podstawie budować swego przekonania. Skąd wiadomo, że wczesne objawy ciąży nie są tylko fałszywym alarmem? Każda kobieta dobrze zna swój organizm i na pewno zorientuje się, kiedy zacznie mieć do czynienia z objawami charakterystycznymi dla wczesnego okresu ciąży a nie dla zbliżającej się miesiączki. Aby niepotrzebnie nie ekscytować się i nie podsycać emocji najrozsądniej wykonać w odpowiednim momencie test ciążowy, a jeżeli wynik okaże się pozytywny – umówić się na wizytę ginekologiem. Większość typowych objawów ciąży można bowiem samodzielnie zaobserwować dopiero po kilku tygodniach ciąży. Dobra opieka prenatalna jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na zdrowie dziecka. Nie zwlekaj więc – kiedy tylko nabierzesz podejrzeń, że możesz być w ciąży, idź do lekarza.

^ do góry

Bibliografia:

  1. Abrahams P. H., Ciąża : wszystko, co trzeba wiedzieć od poczęcia do porodu ; tł. Sławomir Kaczorowski, Warszawa, Świat Książki, 2009.
  2. Brasca A. i inn. Moje dziecko. Poradnik dla rodziców, REA, Warszawa 2002.
  3. Dowshen S., Dziecko - zdrowie i rozwój : od poczęcia do 5 roku życia ; z ang . przeł. Joanna Józefowicz-Pacuła, Warszawa, Świat Książki, 2003.
  4. Eisenberg A., W oczekiwaniu na dziecko; tł. Zbigniew Słomko, Poznań, Dom Wydawniczy Rebis, 1998.
  5. „Encyklopedia dla rodziców: ciąża, narodziny, pielęgnacja, wychowanie”, Jacques Leperq [i in.] ; z jęz. fr. tł. Stefan Kruś ,Warszawa, Oficyna Wydawnicza Delta W-Z,2001.
  6. Radowicki S., Ciąża, poród, połóg , Warszawa, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1985.
  7. www.biomedical.pl